In het ontwerp van wireframes wordt er vaak alleen maar van een succesvolle interactie uitgegaan. Zeker bij het ontwerp van grote websites waar veel pagina’s aan hangen, vergeet men al gauw ook de pagina’s voor de minder succesvolle interacties uit te tekenen (bijvoorbeeld: foutmeldingen, bevestigingen en waarschuwingen). Wat gebeurt er wanneer de gebruiker zich niet aan het uitgestippelde pad houdt? Als interactie ontwerper moet je je daarom bewust zijn van de gehele ‘workflow’, oftewel: alle mogelijke paden en situaties die een gebruiker tegen kan komen op de website beschrijven en/of uittekenen.

Worst case scenario is dat men pas achter vergissingen of toevoegingen komt, wanneer de website al online staat. Hoe later men in het proces achter losse eindjes komt, hoe meer tijd en geld dit zal kosten. Daarom is het belangrijk dat interactie ontwerpers geen belangrijke details vergeten.

Als interactie ontwerper moet je bij het ontwerp van elke pagina van je wireframe, duidelijk en gedetailleerd omschrijven wat voor uitzonderingen op de regel, gedragingen van elementen, weergave van objecten, etc er zijn. Ga daarbij dus van meerdere situaties uit. Als je vergeet iets te omschrijven, heeft dit ook weer gevolgen voor het uiteindelijke product, zeker omdat interactie ontwerpen een van de eerste fasen betreft. Houdt daarom de communicatie helder en compleet, en wees altijd bereikbaar voor schakels (bijv. programmeurs en visueel ontwerpers) uit latere fasen in het proces.

Maar hoe voorkom je nu precies dat er “foutjes” in het ontwerp sluipen? Het is vrijwel onmogelijk om iedere vergissing te voorkomen (immers, we zijn mensen), maar er zijn wel degelijk methoden die een goede ondersteuning geven. Eén van die methoden is het gebruik van use cases. Use cases kan men met name voor de meer complexe websites goed gebruiken. Mooi zou zijn wanneer een use case zou worden opgesteld vanuit de verschillende expertises (bijv. interaction design, techniek, usability). Zo zou bijvoorbeeld een account manager duidelijk kunnen omschrijven wat de focus van de opdrachtgever is, en een programmeur de website benaderen vanuit technische mogelijkheden. Samen komt men dan tot een volledige use case, waar men tezamen aan gewerkt heeft (Let op: meerdere blikvelden zorgen tot een completer inzicht van het geheel, maar teveel verschillende blikvelden kunnen ook juist vertroebelen. Drie personen die de use case aanvullen, zou voldoende moeten zijn).

Wat is een use case nu eigenlijk precies? Use cases is een techniek die zich baseert op gedetailleerde omschrijvingen van de functionaliteiten van een website. Use cases bestaan vaak uit een verzameling van gebruikerstaken voor verschillende soorten gebruikers, maar vertellen niets over een concrete implementatie van deze taken in een website (dat zal moeten worden omschreven in het wireframe). De omschrijving van een gebruikerstaak focust zich op de taak, en moet niet te gedetailleerd of uitgebreid beschreven worden. Dit laatste geldt ook voor het respons van de website, hoe het systeem reageert, zal vrij beknopt omschreven worden.

Een goede benadering van het opstellen van een use case zal vanuit gebruikersdoelen gedefinieerd moeten worden. Begin daarom bij het beschrijven van één gebruikersdoel. Vanuit dit gebruikersdoel kan je de gerelateerde stappen om tot dit doel te komen, omschrijven. In feite maak je soort scenario’s aan. Hiermee heb je het hoofdscenario binnen de use case af, dit is de succesvolle interactie. Nu moet er stilgestaan worden bij de uitzonderingssituaties. Stel: de use case omschrijft de log in procedure van een website, dan zal een uitzonderingssituatie ‘wachtwoord vergeten’ kunnen zijn. Nadat ook de uitzonderingssituaties geschreven zijn, zal de use case in gebruik genomen kunnen worden. (Dit betekent overigens nog niet dat deze versie van de use case ook de uiteindelijke versie zal zijn.)

Het toepassen van use cases zal een interactie ontwerper veel houvast geven tijdens het ontwerp van wireframes en prototypes. Vanuit een zorgvuldig opgestelde use case kan een interactie ontwerper de diverse paden van een gebruiker nalopen, en zal het aantal ‘vergeten pagina’s’ binnen een ontwerp aanzienlijk terugdringen. Zo zal het ook voorkomen dat je erachter komt dat de use case niet geheel compleet is. Gelukkig zijn use cases makkelijk aan te passen en op te stellen. Het gebruik van een use case sluit daarom goed aan bij een iteratief ontwerp proces en is een handige tool.

Lees verder

Alan Cooper, Robert Reimann and David Cronin About Face: The essentials of Interaction Design 3
Henrik Olsen
Be Sociable, Share!