Inleiding
Maandelijks organiseert één van de werknemers van Concept7 een workshop voor zijn collegae. Na afloop van de workshop over “bruikbaarheid en design” blijft er nog steeds een belangrijke vraag open staan: wanneer treedt er een dilemma op tussen bruikbaarheid en design? En nog belangrijker, hoe moet hiermee worden omgegaan?
In de workshop zijn middels een case drie designers lijnrecht tegenover drie usability experts gezet. Iedere groep moest haar eigen expertise zo goed mogelijk onderbouwen en de onderbouwing van de tegenstander met argumenten proberen te ontkrachten of te verwerpen. Het uiteindelijke doel van de workshop was om het dilemma tussen bruikbaarheid en design op te zoeken en te ervaren.
De argumenten en voordelen van beide expertises zijn ruim aan bod gekomen. Wat hierbij opviel was dat de in de case behandelde strategie bepalend was voor de onderbouwing van de argumenten. Is dit toeval of juist erg logisch? Is de strategie bepalend voor de invulling van deze twee expertises?
Op weg naar het antwoord op deze vraag geef ik eerst de tijdens de workshop naar voren gekomen belangrijkste kenmerken en voordelen van beide expertises.
De voordelen van bruikbaarheid
De bruikbaarheid van websites is te herleiden tot twee belangrijke kenmerken: effectiviteit en efficiëntie. Een website is effectief als de bezoeker haar doel kan bereiken en efficiënt als de bezoeker dit zo snel en eenvoudig mogelijk kan doen.
- Uitgaan van de bruikbaarheid van websites heeft als voordeel dat de oplossing:
- voor een langere termijn te gebruiken is (duurzaamheid);
- voor elke doelgroep geschikt is;
- inspeelt op automatismen van de gebruiker;
- makkelijk te onderhouden is.
De voordelen van design
Voor het design, de uitstraling van de website, geldt dat er bij de bezoeker een verlangen wordt gecreëerd of waargemaakt. In eerste instantie heeft een website 5 seconden om de bezoeker te overtuigen dat dit de website is waar de bezoeker haar informatie kan vinden cq. kan bestellen. Middels het design kan dit verlangen worden overgebracht en vervolgens worden uitgebreid, versterkt en waargemaakt.
- Uitgaan van het design van websites heeft als voordeel dat de oplossing:
- inspeelt op psychologische achtergronden (van kleurgebruik tot lettertypen);
- ervoor zorgt dat de bezoeker zich kan identificeren met het bedrijf;
- veiligheid en geloofwaardigheid uitstraalt;
- een gevoel overbrengt dat iets eenvoudig te gebruiken is.
De weg naar de ideale middenweg
Bij een keuze tussen design en bruikbaarheid gaat het uiteindelijk toch om de toegevoegde waarde van de website. Deze toegevoegde waarde is afhankelijk van de gekozen strategie. Wat wordt er van de website verwacht? Ligt de toegevoegde waarde van de website in de mogelijkheid tot een intrigerende beleving van het product? Of in het overzichtelijk weergeven van alle mogelijkheden en opties? Kortom, wat is de strategie?
Om dit te verduidelijken neem ik het “Honeycomb model” van Peter Morville als voorbeeld: de toegevoegde waarde van een website ligt in de positieve gebruikerservaring (user experience).
De strategie van de positieve gebruikerservaring
In het “Honeycomb model” staat de positieve gebruikerservaring centraal. Peter Morville gaat ervan uit dat de toegevoegde waarde van een website schuilt in haar gebruikerservaring. Zorgt de website voor een positieve gebruikerservaring dan zullen doelstellingen, in potentie, behaald kunnen worden.
Wat in het model niet duidelijk wordt is de onderlinge relatie tussen de zes onderdelen van het model. Een juiste combinatie van de zes onderdelen: nut, verlangen, toegankelijkheid, vindbaarheid, vertrouwen en bruikbaarheid zorgen uiteindelijk voor de positieve gebruikerservaring. Maar wat is de onderlinge verhouding precies? Welk onderdeel draagt het meest bij aan de positieve gebruikerservaring? Welk onderdeel is het belangrijkst?
Hiermee komen we tot de kern van dit artikel. Hoe moet er met het dilemma tussen design en bruikbaarheid omgegaan worden? Het antwoord is simpel: dat is afhankelijk van de strategie
De strategie van een website is de sleutel tot een succesvolle oplossing. Bij het bepalen van de strategie worden direct de onderlinge verhoudingen van de zes onderdelen in het model van Peter Morville vastgesteld. Wat dat betreft is er dan ook geen dilemma tussen bruikbaarheid en design. Als het einddoel is bepaald, kunnen dilemmas eenvoudig worden opgelost. Dilemmas worden problemen en problemen zijn er om opgelost te worden. Niets dilemma, oplossingen!
3 reacties op "Dubio: Bruikbaarheid of design"
Door aan te geven dat er een ideale middenweg bestaat geef je aan dat het om twee uitersten gaat. Met aan de ene kant design en aan de andere kant bruikbaarheid. Alsof het om een keuze gaat een of/of situatie. Ik denk dat dat helemaal niet hoeft. Het kan ook en/en, beide kunnen heel goed samen gaan.
Zie ook [url=http://www.brickmeetsbyte.com/index.php/weblog/more/is_usability_onderzoek_noodzakelijk/]Is usability onderzoek noodzakelijk?[/url] daarin schrijft De Wilde
“Met dat laatste heb ik moeite. Hoezo is is usability bij merkbeleving minder belangrijk. Juist niet! Dus daarom zijn al die thematische sites niet te navigeren! Omdat de designers denken dat het niet nodig is!”
“Ook dit snap ik niet: ik heb nog nooit meegemaakt dat er een conflict is tussen de eis van bruikbaarheid en commercie. De uitdaging is toch voor elke designer om een goede toegankelijke bruikbare site te maken die past binnen de merkbeleving van het bedrijf en dan (vanzelf) bijdraagt aan de commerciele doestellingen? Of ontgaat mij nou iets?”
lees ook het artikel [url=http://gaurangp.blogspot.com/2005/05/aesthetics-and-interaction.html]Aesthetics and Interaction[/url]
“in which the emphasis shifts from an aesthetically controlled appearance to an aesthetically controlled interaction, of which appearance is a part. Aesthetics of interaction moves the focus from ease of use to enjoyment of the experience.”
En dat is denk ik wat Morville en jij ook met een positieve gebruikerservaring bedoelen.
Ik denk dat het de taak is van een designer om een zo goed mogelijk design te maken zonder in het ontwerp al rekening te houden met alle richtlijnen voor gebruikersvriendelijkheid. Zijn input voor het te ontwerpen design dient natuurlijk wel op basis van de wensen en eisen van gebruikers te zijn. Wanneer een designer teveel rekening houdt met de richtlijnen denk ik dat er inderdaad een dilemma gaat ontstaan.
Een usabiltiy expert is ervoor om juist de richtlijnen zo optimaal mogelijk in te zetten. Dat zal (eventueel maar hem een zorg) ten koste gaan van het creatieve design.
Gazamenlijk werken aan een optimale oplossing, daar draait het om. De spanning tussen beide groepen hoort er dan ook naar mijn mening wel te zijn!
Dat denk ik ook Raymond. Wat ik bovendien in het artikel probeer te zeggen is dat het prima is om deze spanning te hebben, maar dat er uiteindelijk altijd een oplossing is. Deze oplossing zit hem in de strategie…
Ga je uit van de eindgebruiker en betrek je eventueel de eindgebruikers bij de oplossing, dan zijn dilemma’s op te lossen door de eindgebruikers te laten kiezen. Daarom is het ook zo leuk om te zien hoe Google met haar oplossingen bezig is. Zet beide oplossingen neer, meet het gedrag en de succesvolste oplossing wordt geïmplementeerd.
@ Stefan: Tuurlijk kan het heel goed samengaan maar er zijn echt genoeg momenten wanneer het of/of is en niet en/en. Hierbij denk ik bijvoorbeeld aan een topdesign site als Nike. Ik ben ervan overtuigd dat op zo’n site de strategie bepalend! De keuze alleen al voor een flash site i.p.v. een xhtml site zegt genoeg…
@Raymond
[i]Ik denk dat het de taak is van een designer om een zo goed mogelijk design te maken zonder in het ontwerp al rekening te houden met alle richtlijnen voor gebruikersvriendelijkheid.[/i]
Ik ben het deels met je stelling eens. Ik ben inderdaad van mening dat in de concepting fase het hoofd helemaal leeg moet zijn, laten we zeggen, alles kan en alles mag. Toch vind ik dat wanneer een designer highfidelity designs aflevert deze rekening hoort te houden met de beperkingen die webdesign met zich meebrengen!
@Henk
Voor een snelle voortgang van de ontwikkeling, is het rekening houden met usabilityrichtlijnen door de designer een goed idee.
Creatief zijn betekent voor mij niet dat alles kan en alles mag. Juist het komen met leuke, originele of innovatieve oplossingen die moeten passen binnen een kader is creativiteit voor mij. Je hebt een aantal beperkingen, waarbinnen je zo goed mogelijk een design bewerkstelligt.
Ik denk dat de insteek dat je vantevoren al rekening houdt met zoveel mogelijk dingen, minder ruimte laat voor experimenteren, originaliteit en innovatie.
Ik vind dat de hoofdredenen voor het investeren in design, credibility en herkenning moeten zijn.
[i]”The leader sees the big picture and combines and synthesizes, adding individuals with skill and knowledge in the right places to contribute to the vision. The leader’s critically important role is to set the vision and hold tight to it. The vision is the easiest thing to lose, and when a product team loses its vision, the project becomes ordinary and the user experience disjointed.”[/i]
Een leuk artikel (PDF) over “De visie van goede user experience” [url=http://www.formfunctionemotion.net/archives/documents/the_vision_of_good_user_experience.pdf]document.pdf[/url]
bron: [url]http://www.usernomics.com/news/2005/05/vision-of-good-user-experience.html[/url]
Bruikbaarheid èn Design. Ik begrijp niet zo goed waarom het uitersten zouden moeten zijn. “Design” lijkt me sowieso een misleidende term. Het betekent “ontwerpen”. In dat ontwerp leg je diverse aspecten van bruikbaarheid en esthetiek. Die twee zijn goed verenigbaar, zolang je beseft dat er altijd compromissen nodig zijn. Maar dat is precies wat ontwerpen is.
Dacht toch eens een keer kijken op deze website wat er geschreven wordt over de combo design en usability. Volgens mij verwarren veel mensen in het algemeen vormgeving met kunst. Deze hebben namelijk veel raakvlakken, veel kunstenaars werken als vormgever en andersom. Deze vlakken liggen echter net zo dicht bij elkaar als gebruiksvriendelijkheid bij vormgeving. “vorm volgt functie”is een kreet die uit de bauhaus periode komt en als je deze vergelijkt met bijv. de jugenstill periode, heeft het uitgangspunt wel degelijk invloed op het uiterlijk. Alle aspecten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en juist het sparren tussen de drie vlakken is juist interessant.
Plaats je reactie
Velden met een * zijn verplicht in te vullen